• WINCENTY WITOS 1874 – 1945


      •  

        Wincenty Witos (ur. 22 stycznia 1874 r. w Wierzchosławicach koło Tarnowa; zmarł 31 października 1945 r. w Krakowie) publicysta, rolnik, polityk, działacz ruchu ludowego.

        Od 1895 roku działał w galicyjskim Stronnictwie Ludowym. Od 1903 roku był członkiem Rady Naczelnej Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL). Od roku 1913 w wyniku rozłamu w ruchu ludowym został przywódcą partii politycznej Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast. 1908-1913 wójt gminy Wierzchosławice koło Tarnowa. W latach od 1908 do 1914 Witos był posłem na Sejm Galicyjski, a w latach od 1911 do 1918 posłem do austriackiej Rady Państwa w Wiedniu.

        W 1918 roku stał na czele Polskiej Komisji Likwidacyjnej. Wybrany posłem na Sejm RP w latach od 1919 do 1930. Pod koniec lipca 1920 roku został desygnowany na urząd premiera Rządu Obrony Narodowej. W okresie bezpośredniego zagrożenia Warszawy podczas wojny polsko-bolszewickiej (1919-1921), wszedł w skład Rady Obrony Państwa. Pozostawał na stanowisku szefa rządu do września 1921 roku. W 1923 roku utworzył pierwszy rząd koalicji Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej i PSL Piast (tzw. Chjeno-Piast), w grudniu tego samego roku podał się do dymisji. W maju 1926 roku utworzył rząd obalony przez Józefa Piłsudskiego (przewrót majowy).

        ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. WINCENTEGO WITOSA
        Został aresztowany w nocy z 9 na 10 września 1930 roku. Był przetrzymywany w areszcie wojskowym w twierdzy brzeskiej i areszcie śledczym w Grójcu, skąd 27 listopada został wypuszczony na wolność za kaucją. W przygotowywanym procesie miał odpowiadać z wolnej stopy. Po skazaniu go w procesie brzeskim, otrzymał wyrok 1,5 roku więzienia. Po czym zdecydował o wyjeździe na emigrację do Czechosłowacji, gdzie przebywał od 1933 do 1939 roku. W marcu 1939 roku powrócił do kraju. We wrześniu 1939 roku został uwięziony przez Niemców i był nakłaniany do utworzenia rządu kolaboracyjnego. Odrzucił tę propozycję. Został zwolniony z więzienia w 1941 roku. Przebywał w areszcie domowym pod stałym nadzorem gestapo. W roku 1945 Witosa powołano na wiceprzewodniczącego Krajowej Rady Narodowej, nie podjął obowiązków. Nie skorzystał także z zaproszenia do wzięcia udziału w rozmowach moskiewskich w sprawie utworzenia Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. Od sierpnia 1945 roku był prezesem Polskiego Stronnictwa Ludowego. Wincenty Witos zmarł o 6.30 w środę 31 października 1945 roku w Krakowie.